ĐÁO HẠN PHÁI SINH ẢNH HƯỞNG GÌ ĐẾN THỊ TRƯỜNG

Đáo hạn phái sinh là chỉ ngày hiệu lực cuối cùng của những hợp đồng phái sinh. Tìm hiểu về đáo hạn chứng khoán phái sinh và những lưu ý khi giao dịch ngày đáo hạn. Cùng VinTrust tìm hiểu kỹ hơn về đáo hạn phái sinh. Nội dung chính bao gồm: 

• Khái niệm về đáo hạn phái sinh trong chứng khoán
• Ngày đáo hạn phái sinh
• Những lưu ý giúp nhà đầu tư giao dịch hiệu quả trong ngày đáo hạn phái sinh

     Ngày đáo hạn chứng khoán phái sinh là ngày giao dịch cuối cùng các sản phẩm hợp đồng phái sinh. Ngày đáo hạn phái sinh được ghi trong hợp đồng. Nhà đầu tư cần ghi nhớ ngày đáo hạn để không bỏ lỡ cơ hội đóng vị thế, chốt lời thành công.

1. Đáo hạn phái sinh là gì?

     Ngày đáo hạn chứng khoán phái sinh (tiếng Anh là Expiration date) là ngày hiệu lực cuối cùng của hợp đồng phái sinh, bao gồm cả hợp đồng quyền chọn hay hợp đồng tương lai. Ngày đáo hạn của hợp đồng tương lai là ngày hợp đồng của tháng hiện nay được tất toán thành tiền mặt và chuyển sang giao dịch ở các tháng tiếp theo.

     Tại thị trường chứng khoán Việt Nam, ngày đáo hạn phái sinh định kỳ là  ngày thứ Năm của tuần thứ 3 trong tháng đáo hạn. Nếu ngày đáo hạn trùng với dịp nghỉ lễ thì ngày giao dịch liền trước đó sẽ được tính là ngày đáo hạn. Việc thanh toán khi đáo hạn tính vào ngày làm việc liền sau ngày đáo hạn. Số tiền tăng hoặc giảm được ghi trên tài khoản của khách hàng tương ứng với giá trị lãi, lỗ khi tất toán hợp đồng.

     Trong giai đoạn đầu của hợp đồng phái sinh, thị trường thường không có nhiều biến động hay thay đổi giao dịch. Tuy nhiên, càng gần đến ngày đáo hạn, thị trường càng trở nên nhộn nhịp, đặc biệt là khoảng thời gian trước ngày đáo hạn hai ngày, do hoạt động thực hiện vị thế của nhà đầu tư ồ ạt.

     Để đảm bảo hiệu quả khi đầu tư phái sinh, nhà đầu tư cần nắm rõ ngày đáo hạn phái sinh để kịp thời thực hiện đóng các vị thế, chốt lời, cắt lỗ hợp lý. Nếu không kịp đóng vị thế trước khi hợp đồng hết hạn, nhà đầu tư sẽ không chủ động được giá, chốt lời, cắt lỗ theo ý muốn và  không được nắm giữ vị thế mua nữa.

     Muốn giữ được vị thế mua, nhà đầu tư phải bán hợp đồng để đóng vị thế, mua một hợp đồng mới vào tháng tiếp theo (mở vị thế mua mới). Khi đó, giá bán của hợp đồng được gắn với giá của cổ phiếu tại phiên ATC của ngày cuối cùng.

Ví dụ: Khi bạn mở vị thế mua 10 hợp đồng tương lai mã VN30F2206, ngày 16/6 đáo hạn. Để kết thúc hợp đồng và mua một hợp đồng tương lai khác, bạn phải đóng vị thế trước hoặc trong ngày 16/6 để nhận lãi hoặc lỗ của mình. Nếu không đóng vị thế, bạn vẫn giữ hợp đồng nhưng không có quyền mua theo vị thế nữa.

2. Thời điểm đáo hạn chứng khoán phái sinh

    Trong chứng khoán phái sinh, mỗi hợp đồng tương lai phải nêu cụ thể ngày đáo hạn. Vào đúng ngày đáo hạn phái sinh, các giao dịch của hợp đồng sẽ ngừng lại và chuyển thành tiền mặt.

     Theo thông lệ của thị trường chứng khoán Việt Nam, lịch đáo hạn phái sinh được quy định vào ngày thứ Năm của tuần 3 trong tháng đáo hạn hợp đồng. Luôn có 4 hợp đồng tương lai được giao dịch tại bất cứ thời điểm nào. Các tháng đáo hạn là tháng hiện tại, tháng tiếp theo và tháng cuối cùng của 2 quý gần nhất.

     Ví dụ: Phiên đáo hạn chứng khoán phái sinh của quý I/2021 đã diễn ra theo lịch như sau:

   Phiên đáo hạn phái sinh tháng 01/2021 với mã hợp đồng tương lai là VN30F2101. Ngày giao dịch đầu tiên rơi vào ngày 20/11/2020 và ngày giao dịch cuối cùng là 21/1/2021. Trong những ngày đầu, các nhà đầu tư thường ít giao dịch. Chỉ đến ngày 15/12/2020, những giao dịch chứng khoán phái sinh mới bắt đầu nhộn nhịp. Trong các ngày 19 và 20/1/2021 giá thị trường giảm mạnh 2 ngày trước phiên đáo hạn.

    Trong tháng 2, lịch đáo hạn là ngày 19/02/2021, mã giao dịch là VN30F2102. Phiên giao dịch phái sinh chỉ diễn ra trong hai ngày 18 và 19/02/2021. Lịch đáo hạn trong tháng 3 cũng được diễn ra trong 3 ngày 17,18,19/3 với mã V30F2103. Ngày giao dịch đầu tiên diễn ra từ 17/07/2020, đến ngày giao dịch cuối cùng là ngày 18/03/2021.

3. Đáo hạn phái sinh ảnh hưởng gì tới thị trường?

    Thị trường chứng khoán phái sinh luôn biến động mạnh trước ngày đáo hạn phái sinh. Thời  điểm trước khi đáo hạn phái sinh khoảng 2 ngày là lúc các nhà đầu tư thể hiện vị thế mua/bán của mình, với lợi thế giao dịch 2 chiều và có khả năng sinh lợi nhuận thậm chí ngay cả khi thị trường giảm nên được nhiều người lựa chọn đầu tư.

    Các hoạt động đáo hạn gây chú ý do sự biến động đột ngột của chỉ số VN30 trên thị trường chứng khoán cơ sở. Trong khi đó, bản chất của thị trường phái sinh là quan tâm đến kết quả đầu tư lỗ/lãi khi hợp đồng tương lai tới kỳ đáo hạn.

     Theo thống kê, từ khi thị trường phái sinh ra đời năm 2017 đến nay, luôn có sự tăng giảm đột ngột trước khi bước vào phiên ATC, hầu hết là giảm chứ ít khi tăng, giá các mã luôn chênh lệch trước phiên ATC.Vì thế, các nhà đầu tư cần theo dõi biến động, phân tích và đưa ra dự báo thị trường.

     Trong thời điểm đáo hạn, thị trường có xu hướng bán mạnh nhằm kiếm lời từ sự chênh lệch chỉ số VN30 và hợp đồng tương lai VN30. Từ đây, ta có thể nhận thấy chứng khoán phái sinh tại Việt Nam phù hợp với các tổ chức hơn là cá nhân đơn lẻ.

4. Những lưu ý khi giao dịch ngày đáo hạn phái sinh

     Ngày đáo hạn tương lai là thời điểm rất quan trọng trong hợp đồng chứng khoán phái sinh. Khi kết thúc phiên giao dịch trong ngày đáo hạn hợp đồng tương lai thì chỉ số của hợp đồng tương lai sẽ bằng với chỉ số của VN30, chênh lệch giữa hợp đồng tương lai và VN30 chính là khoản lãi/lỗ của nhà đầu tư.

     Vị thế đang mở sẽ được tự động đóng khi kết thúc giao dịch và chênh lệch điểm số giữa hợp đồng tương lai với VN30 chính là lãi.lỗ của nhà đầu tư và sẽ được thanh toán ngay trong ngày hôm đó.

    Đối với nhà đầu tư chưa mở hoặc đã đóng vị thế trước khi phiên ATC của ngày đáo hạn diễn ra, muốn tìm kiếm lợi nhuận nhanh chỉ trong 30 giây, nhà đầu tư cần xác định mức chênh lệch điểm giữa chỉ số hợp đồng tương lai và chỉ số vn30 để đưa ra quyết định đặt lệnh ATC long hay ATC short

     Đối với nhà đầu tư đang mở vị thế, nếu vị thế hiện tại đang thuận lợi với mức chênh lệch điểm giữa chỉ số hợp đồng tương lai và vn30, nhà đầu tư có thể giữ và duy trì vị thế này đến kết thúc phiên ATC. Nếu vị thế hiện tại đang bất lợi, nhà đầu tư có thể đặt lệnh ATC với số lượng hđ gấp đôi vị thế hiện tại để có thể đảo chiều vị thế

     Thị trường luôn có diễn biến bất ngờ nhất là vào những phút cuối cùng của phiên ATC của ngày đáo hạn, trong đó có thể có sự can thiệp của một số người có “bàn tay to”, vì thế nhà đầu tư cần cẩn trọng khi đưa ra quyết định.

—

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

▪️ Hotline: 033.939.9959

▪️ Địa chỉ: 88 Trung Kính, Yên Hoà, Cầu Giấy, Hà Nội

▪️ Fanpage: https://www.facebook.com/VintrustCompany

▪️ Website: https://vintrust.vn/

#Vintrust #Trust_in_Us